Mutyzm wybiórczy (Mutyzm selektywny) to zaburzenie lękowe u dzieci polegające na zahamowaniu umiejętności wypowiadania się (zarówno spontanicznego jak i w odpowiedzi na pytania) przy braku uszkodzenia jakiejkolwiek ze struktur biorącej udział w tej czynności; objaw niektórych chorób psychicznych. [Encyklopedia PWN – 1994]
Mutyzm selektywny, którym bywa dotknięte 1 na 500 dzieci (częściej dziewczynki niż chłopcy) to fobia społeczna, to lęk przed rozmowami z nieznajomymi, lęk przed rozmową z nauczycielem w szkole czy innymi dorosłymi. Dziecko redukuje odczuwanie lęku poprzez zaprzestanie mówienia. Otoczenie sądzi, że celowo przestaje mówić, tymczasem przestaje mówić aby się nie bać. Obserwuje się u dzieci zróżnicowany stopień przejawów mutyzmu; dziecko może nie mówić w ogóle lub rozmawia tylko z pewnymi ludźmi i w pewnych sytuacjach, w innych natomiast nie rozmawia. Ostatnie przejawy określa się jako swoistą niechęć do mówienia.
Przyczyną wystąpienia mutyzmu może być niedojrzałość i trudności w separacji-indywiduacji dziecka, uraz psychiczny, stres czyli nagła zmiana w życiu dziecka.
Rozróżniamy kilka rodzajów mutyzmu: mutyzm funkcjonalny (psychogenny), mutyzm selektywny (dziecko nie rozmawia tylko z niektórymi osobami lub w wybranych sytuacjach), mutyzm organiczny (wynikajacy z uszkodzenia OUN), mutyzm całkowity (dziecko nie rozmawia w żadnej sytuacji).
Leczenie mutyzmu przede wszystkim opiera się na psychoterapii. Istotne aby dziecko trafiło pod opiekę specjalizującego się w leczeniu tego typu zaburzeń specjalisty (psychologa, psychoterapeuty).
Autor: Agata Giza-Zwierzchowska